Nie dawaj synowi mieszkania, lepiej mu je sprzedaj

Zgodnie z nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych¹ odpisy amortyzacyjne od środków trwałych nabytych w drodze spadku lub darowizny nie stanowią kosztów uzyskania przychodów jeżeli ich nabycie korzystało ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn.

Wprowadzając ten przepis Ustawodawca postanowił zapobiec „rodzinnej optymalizacji podatkowej” Zjawisko to polegało na „bezkosztowym” aktywowaniu wartości początkowej środków trwałych używanych w działalności gospodarczej czy w najmie cywilnoprawnym. Wyglądało to w ten sposób, że członkowie najbliższej rodziny- zwolnieni z podatku od spadków i darowizn (I grupa podatkowa) nieodpłatnie przekazywali sobie nawzajem np. nieruchomości (poprzez darowizny) ,gdzie podstawą do naliczenia odpisów amortyzacyjnych stanowiących koszt podatkowy była wartość nabywanej w ten nieodpłatny sposób nieruchomości. Prowadziło to do kilkukrotnego zamortyzowania tego samego środka trwałego. W odpowiedzi na ten sposób optymalizowania kosztów ustawodawca wprowadził zmiany do art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. a pdof. „Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na odpisy amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych nieodpłatnie, jeżeli nabycie to korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn”.

W ten sposób Fiskus uzyskał rozwiązanie problemu nadużywania darowizn rodzinnych do aktywowania wartości środków trwałych (w tym nieruchomości).Nowa regulacja prawna nie pozostaje jednak obojętna dla osób, które nieodpłatnie uzyskują rodzinny firmowy majątek w drodze spadkobrania.

Osoby dziedziczące firmę, w której istnieją niezamortyzowane środki trwałe, zgodnie z nowymi przepisami, od dnia 1 stycznia 2018 nie będą mogły wliczyć w koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od tych środków trwałych. Jest to niewątpliwy cios dla firm rodzinnych. Osoby (małżonkowie, zstępni, wstępni, rodzeństwo, pasierb, ojczym i macocha) otrzymujące środki trwałe w drodze spadku nie będą mogły uznać za koszty uzyskania przychodu odpisów amortyzacyjnych od tych środków trwałych. Nie ma tu znaczenia termin otrzymania powyższych składników majątku i dotyczy również tych, nabytych w poprzednich latach dla których odpisy amortyzacyjne nie będą mogły być kontynuowane w 2018r.

Te przykre konsekwencje zmiany przepisów, które dotykają spadkobierców mają być „naprawione” przez Fiskusa.

Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską poinformowało bowiem, iż ponowna analiza tych rozwiązań prowadzi do wniosku, że rozwiązanie pozwalające na amortyzację nabytego majątku od wartości początkowej ustalonej na nowo powinno zostać przywrócone dla dziedziczonego majątku. Jest to uzasadnione potrzebą kształtowania dobrych warunków do zmian pokoleniowych w firmach jednoosobowych, wśród których większość to firmy rodzinne. Ułatwi to ustawa o zarządzie sukcesyjnym, nad którą pracuje Ministerstwo Rozwoju.