CIT Estoński

Tzw. estoński CIT, a ściślej mówiąc, ryczałt od dochodów spółek, obowiązuje od 1 stycznia 2021 r., jednakże na początku cieszył się niewielkim zainteresowaniem wśród przedsiębiorców. Obowiązujące od 1 stycznia 2022 r. oraz od 1 stycznia 2023 r. regulacje wprowadziły bardzo ważne modyfikacje w systemie estońskiego CIT, istotnie zwiększając atrakcyjność opodatkowania tą formą płacenia podatku.

Estoński CIT jako alternatywny sposób opodatkowania

Estoński CIT to alternatywny system opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. Oznacza on brak podatku dochodowego z tytułu prowadzonej działalności aż do momentu, w którym następuje dystrybucja zysku na rzecz wspólników, W praktyce — to spółka decyduje, kiedy zapłaci podatek dochodowy. Powoduje to brak obowiązku odprowadzania comiesięcznych zaliczek, co ma wpływ na znaczną poprawę płynności finansowej.

Zalety:

Spółka na estońskim CIT nie płaci podatku dochodowego od bieżących dochodów. Podatek płacony jest dopiero przy wypłacie zysku wspólnikom i to tylko od części wypłacanej. Ponadto efektywne stawki opodatkowania estońskim CIT, które pojawiają się przy wypłacie zysku wspólnikom, są niższe niż przy klasycznym CIT.

Zamiast klasycznego CIT w wysokości 9% lub 19% od uzyskanego, a jeszcze nierozdysponowanego dochodu, spółka nie płaci podatku w chwili wypracowania zysku. Korzysta natomiast z preferencyjnego obniżonego opodatkowania w wysokości ryczałtowej, tzn. 10%, jeśli chodzi o „małego podatnika” lub 20%, jeśli chodzi o pozostałych podatników — płacąc podatek CIT z poziomu spółki dopiero w momencie dystrybucji zysku, w tym m.in.:

• dywidendy,
• wypłaty wspólnikom na pokrycie strat powstałych w okresie innym niż okres opodatkowania,
• przeznaczenia zysku na podwyższenie kapitału zakładowego,
• wysokości wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą,
• dochodów z tytułu „ukrytych zysków”, obejmujących np. odsetki od pożyczek udzielanych przez wspólników (udziałowców, akcjonariuszy), wynagrodzenie zarządu ponad określoną ustawowo wartość miesięczną, wynajem nieruchomości przez wspólnika (udziałowca, akcjonariusza) oraz świadczenia powtarzające się (art. 176 Ksh).

Wśród korzyści można jeszcze wymienić:

• brak konieczności prowadzenia oddzielnej rachunkowości dla potrzeb ustalenia wyniku podatkowego,
• brak podatkowych limitów kosztów na CIT estońskim (np. opłaca się mieć drogie samochody — te powyżej 150 000 zł).

Kto będzie mógł skorzystać z estońskiego CIT?

Z estońskiego CIT mogą skorzystać zarówno spółki kapitałowe: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjna, prosta spółka akcyjna, jak i spółki osobowe: spółka komandytowa oraz spółka komandytowo-akcyjna. Podmioty te muszą spełnić określone warunki:

• spółka nie posiada udziałów, akcji ani podobnych praw w innych spółkach (płaska struktura udziałowa),
• jej udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne (zarówno w przypadku spółek kapitałowych, jak i osobowych),
• mniej niż 50% jej przychodów pochodzi z tzw. źródeł pasywnych (m.in. wierzytelności, odsetki, prawa autorskie),
• zatrudnia co najmniej 3 osoby fizyczne (w przypadku nowej działalności warunek ten został złagodzony),
• nie jest przedsiębiorstwem finansowym, instytucją pożyczkową, firmą prowadzącą działalność w specjalnej strefie ekonomicznej,
• prowadzi rachunkowość zgodnie z polskimi standardami (standardy MSR wykluczają wejście w system),
• nie powstała w wyniku procesu przekształceń określonego przez przepisy.

Zawiadomienie o wyborze (ZAW-RD)

Przejście na estoński CIT to decyzja podatnika. Aby to zrobić, należy złożyć zawiadomienie o wyborze tej formy opodatkowania do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Można to zrobić do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, w którym chce się skorzystać z estońskiego CIT, ale także w trakcie roku podatkowego. Przy takim przejściu — w trakcie roku podatkowego — trzeba jednak rozliczyć CIT na normalnych zasadach, zamknąć księgi i sporządzić sprawozdanie finansowe.

Termin zapłaty ryczałtu od dochodu

Podatnik zatem ma obowiązek złożenia deklaracji CIT-8E oraz wpłaty ryczałtu należnego od wartości rozdysponowanego dochodu z tytułu zysku netto do końca trzeciego miesiąca kolejnego roku podatkowego (tj. roku następującego po roku, w którym podjęto uchwałę o podziale zysku), w tym do wypłaty wspólnikom na pokrycie strat powstałych w okresie innym niż okres opodatkowania ryczałtem, na wypłatę wynagrodzeń związanych z udziałami, na podwyższenie kapitału zakładowego.

CIT estoński — podsumowanie

W odróżnieniu od modelu zaproponowanego w pierwotnym kształcie, jego obecna wersja zasługuje na pozytywną ocenę, a podatnicy spełniający kryteria tego podatku mogą rozważyć jego wprowadzenie. W tym celu warto przeprowadzić analizę możliwości skorzystania z estońskiego CIT i kalkulację korzyści w tym zakresie oraz przygotować plan działań niezbędnych do wejścia w system.