Działalność gospodarcza w mieszkaniu a podatki

Otwierając działalność gospodarczą, można zdecydować się na prowadzenie jej w miejscu swojego zamieszkania. Można wykorzystać w tym celu całe mieszkanie albo tylko jego część (np. jeden pokój). Jakie są skutki podatkowe prowadzenia działalności gospodarczej w miejscu zamieszkania?

PIT

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów bądź zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów, które są wyłączone od kosztów uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ustawy o PIT.

Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Np. wydatki na czynsz, media, jak i część odsetkową raty kredytu ponoszone przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą w swoim mieszkaniu mogą być kwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów z działalności gospodarczej, o ile dotyczą lokalu mieszkalnego, w którym faktycznie jest prowadzona działalność gospodarcza.

W przypadku wykorzystywania do działalności gospodarczej tylko części mieszkania – do określenia części, w jakiej dany wydatek jest związany z działalnością gospodarczą, można wykorzystać proporcję, w jakiej powierzchnia mieszkania wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej pozostaje w stosunku do całości powierzchni mieszkania.

W przypadku wydatków na energię elektryczną czy internet potrzebnych do prowadzenia działalności gospodarczej możliwe jest też wyodrębnienie rachunków dla prowadzonej działalności gospodarczej u operatorów tych mediów i zaliczenie do kosztów podatkowych całości tych rachunków.

VAT

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej, która podlega opodatkowaniu VAT, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W konsekwencji, jeśli przedsiębiorca wykorzystuje mieszkanie zarówno w celach prywatnych, jak i firmowych, to musi określić wysokość udziału procentowego, w jakim nieruchomość ta jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej. Zgodnie z wyliczonym procentem przysługuje prawo do odliczenia:

• podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych dotyczących tej nieruchomości;
• czynszu;
• mediów wykorzystywanych w tym lokalu (woda, energia elektryczna).

Przykład:

Pani Wanda prowadzi gabinet medycyny estetycznej. Na potrzeby wyposażenia gabinetu znajdującego się w jej mieszkaniu nabyła specjalny fotel i lampę, które są wykorzystywane wyłącznie podczas świadczonych zabiegów kosmetycznych. Pani Wanda będzie mogła dokonać odliczenia VAT w pełnej wysokości od wydatków na nabycie fotela i lampy.

Podatek od nieruchomości

Jeśli podatnik zdecyduje się przeznaczyć określoną powierzchnię mieszkania do celów prowadzonej działalności gospodarczej, to z tego powodu może wzrosnąć podatek od nieruchomości.

Jeżeli fakt prowadzenia działalności gospodarczej nie wpłynie w znaczący sposób na warunki korzystania z lokalu mieszkalnego, to można rozpocząć wykorzystywanie go do prowadzenia działalności gospodarczej bez dodatkowych formalności.

Jeśli profil prowadzonej działalności gospodarczej wymaga zmiany warunków korzystania z części lokalu mieszkalnego (np. zaadaptowanie jednego pokoju na gabinet dentystyczny lub salon fryzjerski), konieczne może się okazać zgłoszenie tego faktu do właściwego organu administracji publicznej.

Zmianą sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części jest:

• podjęcie bądź zaniechanie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności zmieniającej warunki: bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy, zdrowotne, higieniczno-sanitarne, ochrony środowiska bądź wielkość lub układ obciążeń;
• podjęcie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności zaliczanej do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.

Kryterium decydującym o zastosowaniu wyższej stawki podatku od nieruchomości w przypadku zajęcia lokalu mieszkalnego na prowadzenie działalności gospodarczej nie jest kwalifikacja obiektu dokonana w ewidencji gruntów i budynków, ale jego rzeczywista funkcja.

Wysokość stawek podatku od nieruchomości określa w drodze uchwały rada gminy, z tym że stawki nie mogą przekroczyć rocznie od budynków lub ich części górnych stawek kwotowych ogłoszonych przez ministra finansów.

Przykład:

Pan Józef jest informatykiem i prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Pokój, w którym wykonuje swoją działalność, jest sypialnią i garderobą. Stoi tam też biurko z komputerem do pracy.

W takiej sytuacji pan Józef nie zapłaci wyższej stawki podatku od nieruchomości.

Do zwiększenia kwoty podatku od nieruchomości dojdzie w sytuacji, gdy część mieszkania (np. jeden pokój) przedsiębiorca przeznaczy wyłączenie na cele firmowe, nawet bez remontu czy przebudowy budynku. Musi zgłosić ten fakt do urzędu gminy lub miasta, właściwego dla miejsca zamieszkania. Urząd wydzieli wtedy część mieszkania, która jest przeznaczona na cele prowadzonej działalności gospodarczej. Dojdzie do wzrostu kwoty podatku od nieruchomości dla tej części, ale zapłaconą z tego tytułu kwotę podatku od nieruchomości będzie można ująć w kosztach prowadzonej działalności gospodarczej na gruncie podatku dochodowego.

^{_{źródło fot. unsplash.com}}